Асоцијација на Финансиски Друштва на Северна Македонија
  • English
  • Македонски
  • Shqip

Анализа на небанкарскиот финансиски сектор во Северна Македонија

Небанкарскиот финансиски сектор е заснован на употребата на финансиската технологија, а последниве години интензивно растеше глобално, но и локално се одрази тој тренд и во нашата земја. Финтек компаниите користат напреден софтвер, напредни маркетинг стратегии и онлајн технологии, создадени за безбедно и ефикасно доставување и доближување на финансиските услуги до клиентите и на овој начин истите ги прават подостапни од кога и да било претходно. Овие компании го користат интернетот и мобилните иновативни технологии за финансиски продукти како што се кредитирање, плаќања, тргување и друго, со едноставна цел – да го подобрат животот и да ги максимизираат придобивките за крајните корисници, граѓаните, но и компаниите и индустриите.

Кај нас, носител на развојот на финтек индустријата се финансиските друштва чие формирање беше правно овозможено во 2010 година со донесување на Закон за финансиски друштва, со цел тие да ја надополнат понудата на финансиски услуги на постојниот финансиски систем. Индустријата на финансиски друштва доживеа значаен пораст последниве години за што говорат  зголемениот  број на одобрени кредити,  висината на пласираните средства и бројот на друштва кои даваат вакви услуги, отсликувајќи ги потребите и движењата на побарувачката на пазарот за потребата за пристап до финансии, притоа обезбедувајќи пристап до финансирање за физичките лица и малите комапнии на кои не им се достапни кредитите од традиционалните финансиски институции. Во моментот во нашата земја се регистрирани 28 финансиски друштва.

НБФИ секторот во нашата земја е „најмладиот“ сегмент на финансискиот сектор, кој иако брзо расте, сé уште има мал удел како во вкупните средства на финансискиот систем, така и во вкупното портфолио на кредити, за што говори и податокот од 0,44% учество во вкупните финансиски средства согласно истражувањето на пазарот што минатата година го спроведе Асоцијацијата на финансиски друштва АФД. Доминантна позиција во финансискиот сектор во Северна Македонија сѐ уште имаат традиционалните финансиски институции со 82,5% учество во вкупните средства на финансискиот систем.

Анализите кои се прават во рамките на Асоцијацијата на финансиски друштва покажуваат дека НБФИ на годишна основа, сметано за 2019 година, имаат економско влијание од околу 804 милиони денари, а тука влегуваат сите матерјални трошоци, трошоци за услуги, вработени и јавни давачки.

 

 

 

 

Дополнително, придонесот на НБФИ во државната каса изнесува околу 138 милиони денари на годишна основа. (2019 г.)

 

 

 

 

 

 

Индустријата на небанкарските финансиски друштва вработува околу 1.000 луѓе, претежно млад кадар, а годишните трошоци за вработени во оваа индустрија, согласно податоците за 2019 г. изнесуваат околу 245 милиони денари.

 

 

 

 

 

 

Од друга страна, структурата на приходите на населението и навиките за штедење во нашата земја, според истражување на Асоцијацијата на финансиски друштва од 2019 година, покажува дека има голема потреба од финансиска инклузија, бидејќи, согласно резултатите, 12% од населението во Северна Македонија нема доволно пари дури ни за храна, а 57% може да си дозволи задоволување на потребите до максимум храна и облека, но дека нема доволно средства за уреди за домаќинството, како ТВ, фрижидер и сл. Исто така, 44% од испитаниците посочиле дека не се во можност да заштедат, бидејќи не им остануваат пари за штедење, додека 35% од испитаниците изјавиле дека со своите заштеди би можеле да живеат околу еден месец. И покрај тоа што голем дел од населението немаат средства, истражувањето покажува дека мал дел од нив ги користат расположливите финансиски услуги, но во исто време, и не располагаат со информации за можностите кои им се нудат – само 6% земале кредит од небанкарско финансиско друштво во изминатите 12 месеци и високи 52% не користеле ниту една финансиска услуга во изминатите 3 години.

Затоа за да можат граѓаните да разберат и да знаат која услуга кога да ја користат, потребни се дополнителни напори и проекти за едукација на населението како што тоа е случај кај некои од компаниите, како што наведува истражувањато, за унапредување на финансиската писменост на општеството, на што укажува и фактот дека 59% од испитаниците ја оценуваат својата финансиска писменост како слаба или просечна, а 36% не обрнуваат внимание на нивната финансиска писменост и им требаат дополнителни информации. За ова, но и за пошироки теми од областа на јакнење на финансиската писменост на населението, неопходна е блиска соработка со носителите и чинителите во оваа област, за што Асоцијацијата на финансиски друштва веќе оствари работни средби со Народната Банка и Министерството за финансии на Република Северна Македонија и склучи меморандум за соработка со водечките Асоцијации од областа – МАСИТ и АЕТМ.

Проекциите на меѓународните финансиски институции говорат дека Република Северна Македонија ќе се соочи со пад на економијата и до 4% поради состојбите со кризата.  Глобалната пандемија и претстојната економска состојба ќе влијае на финансиските капацитети на македонското општество, па токму затоа, клучно е сите засегнати страни да ги препознаат можностите, но и ризиците  во овие околности. Надлежните институции треба да ја промовираат финансиската инклузија на сите членови на општеството, како и да овозможуваат пристап до финансии преку развој и поддршка на каналите за алтернативно финансирање како што се истакнува и во извештаите на меѓународните финансиски институции, како што е ОЕЦД. Од друга страна пак, граѓаните треба да бидат свесни за своите краткорочни и долгорочни финансиски капацитети преку одбирање на соодветен извор на финансирање како што се традиционалните финансиски институции или небанкарските финансиски друштва. Финансиските институции мора да делуваат со највисоко ниво на етика и одговорност, применувајќи пофокусирана евалуација на кредитните способности на своите клиенти со цел тие да ги пресретнат краткорочните  потреби за финансиски средства на клиентите, и соодветно пресретнување на нивните обврски.

 

*Извор: Истражувања на Асоцијацијата на финансиски друштва на Република Северна Македонија

*преземено од БизнисВести.мк

Сподели:

Одблиску со членките на АФД: СН Финансии – Интервју со Никола Јошевски, Генерален директор на СН Финансии

Кои се СН Финансиско друштво?

ФД “СН Финансии ” ДОО Битола  започна со работа во 2016 година како дел од СН групацијата која функционира од 2014 година. Идејата за негово создавање произлезе од група професионалци, докажани во осигурителниот, банкарскиот сектор, и воопшто во бизнисот кои внимателно предвидувајќи го развојот на бизнисот во нашата држава и слушајќи што клиентите сакаат заклучија дека потребата од одговорен и сигурен партнер е секојдневна неопходност на граѓаните.  Целта ни беше да формираме посветена компанија, чија стратегија ќе биде поставена на оние елементи кои клиентите најмногу ги ценат, а тоа е стабилност, профитабилност, раст и иновации. Четирите столба на кои ФД “СН Финансии ”  ДОО Битола функционира. Секојдневно делуваме добро во име на клиентите, но и како општествено одговорна компанија кон заедницата. Сакаме задоволни клиенти, а со својата транспарентна и тимска работа негуваме однос кој се темели на доверба и взаемно почитување. Успехот е во нашите 30 вработени низ цела Македонија, заслужни во сегментот на работа и со население и со компании.

Современите решенија, информатичката технологија која ја имплементираме и прилагодените понуди на продукти за овој стандард, наменети за кредитирање заедно со тимот, ја чинат  ФД “СН Финансии ”   вистински партнер.

Зошто СН финансии е членка на АФД?

Да се припаѓа на асоцијација која има заеднички интереси и работи на наше унапредување, за нас во ФД “СН Финансии ”  е значајна работа.  Кога целите кон врвен развој на компанијата, сакате да се опкружите со истомисленици кои исто како вас сакаат напредок во оваа индустрија и таргетираат секогаш подобри резултати. Тука конкуренцијата се става во сенка, зошто паметните менаџери во оваа бранша добро знаат дека делувањето во иста рамка која ја предвидел регулаторот е можна со взаемна, професионална и посветена работа, базирана на високи етички стандарди. Истовремено, членувањето значи и почит на другиот, еднакви пазарни услови, респект кон начелата за самостојност, независност во работењето и слободно пазарно делување без ограничување на конкуренцијата во овој сектор. Не е само бенефит, туку е и чест да се биде член во АФД.  Конечно членувањето во оваа асоцијација, значи и лобирање и јавно застапување во интерес на подобри финансиски услуги кон населението.

Дали правното и бизнис опкружување во Македонија дава можности за развој на небанкарскиот финансиски сектор?

Небанкарскиот финансиски сектор е поширок сектор и опфаќа институции кои се добро етаблирани во нашата земја, како што се осигурителните компании и пензиските фондови, но опфаќа и една млада индустрија, која е во зачеток, а тоа се финансиските друштва. Јас како управител и косопственик на “ФД СН Финансии ” ДОО Битола, можам да говорам токму за нив.

Оваа индустрија е регулирана со законот за финансиски друштва кој стапи во сила во декември 2010 година. Но, иако законот е во сила веќе 10 години, експанзијата на финансиски друштва се случува последните неколку години. Сведоци сме на основање на голем број на финансиските друштва, во последните години. Законот за Финансиски друштва даде иницијална можност за почетен развој на овој дел на небанкарскиот финансиски сектор, но за вистинска експанзија на финансиските друштва, а и креирање на успешни  Finтech  компании кои подоцна ќе се шират и надвор од границите на нашата земја, потребни се и измени на други закони како што е законот  за платежни услуги и платни системи што ќе им овозможи на финансиските друштва поголем број на можности за развој и раст, а со тоа ќе им обезбеди на населението во нашата држава, поквалитетни и поевтини услуги.

Со кои предизвиците се соочувате како финансиско друштво основано со домашен капитал во Битола?

Нашето мото е “ НЕМА НЕЗНАМ, НЕМА НЕМОЖАМ“, а нашата организациска култура е секогаш прво насочена да гледа кон можностите.

Луѓето, генерално кога ги прашувате за предизвици, мислат на пречки.

Нашата филозофија во ФД “СН Финансии ”  е да се прилагодиме на условите, кои реално не ни даваат целосни можности да го постигнеме својот полн деловен потенцијал кој го поседуваме. Некогаш се регулативите, некогаш се луѓето, а некогаш ситуациите кои не можеме да ги предвидиме, како што е и здравствената криза која го погоди светот.

Но, токму тој наш концепт кој го користиме во менаџирање и носење на одлуки е насочен кон брзо и ефикасно прилагодување на условите и решавање на проблемите.

Ова е нова индустрија, па оттука и миговите кога имаме пречки да се развиваме брзо, зошто опкружувањето не е подготвено да го фати чекорот со овие глобални трендови кои финансиските институции ширум светот ги етаблира на важни позиции во едно модерно општество, ги надминуваме со брзи и креативни решенија. Тука зборуваме за решенија кои ни овозможуваат брз технолошки развој, поевтини и побрзи услуги од оние на кои досега беше навикнато населението, полесна достапност до нашите финансиски услуги…

Ние вложуваме многу во технологија што ни овозможува голем дел од нашите услуги да ги нудиме онлајн. Оттука, КОВИД-19 кризата ја дочекавме “на нозе”, што би се рекло. Затоа, секогаш ќе верувам во инвестирање во технологија и во квалитетни човечки ресурси, кои гледаат напред и делуваат во правец да се спречат ризиците или да се сведат на минимум. Многумина ме прашуваат, како е од Битола да се обезбедат високостручни кадри во овие специфични професии кои нас нѐ интересираат? Одговорот е дека Битола има одличен потенцијал, универзитетски град со факултети кои продуцираат одлични кадри. Ова е и некој “природен”  IT hub, во кој има многу компании кои се лоцирани тука, токму заради мозокот на некои млади брилијантни луѓе, заради опкружувањето да се функционира во помала средина и во град кој ги има сите предности на голем град, но е функционален како мал град. Брзо се стигнува на работа, животните трошоци се помали, опкружени сме со природа: планини, езера, па и море на час и половина. Американците токму во такви предели, наменски формирале зони во кои ќе се сместуваат вакви бизниси на новото време.  Ако се гледа во потенцијал, гледам убава иднина на Битола, што значи локацијата не ни е хендикеп, напротив…предност е.

А, ако зборуваме од аспект на генералните проблеми со кои се соочуваат и другите финансиски друштва во нашата држава, тоа би бил список кој би го изрецитирал секој менаџер во оваа бранша: немањето евтини и  стабилни извори на капитал, прилагодување на нашето работење на услови за време на пандемија, унапредување на технолошките процеси и едукација на населението за онлајн користење на нашите услуги и слично. На овие теми, сите ние членки на АФД треба заеднички да работиме, да лобираме и јавно да ги застапуваме проблемите за кои бараме решение и подобар бизнис амбиент.

Каде ја гледате иднината на финтек индустријата во пост-корона економската слика на Македонија?  

Финтек индустријата во нашата земја дефинитивно ќе оди напред. Пандемијата која ни се случува во изминатите месеци е еден вид  на акцелератор кој драстично го забрза развојот на оваа индустрија. Сите увидоа што значи бизнисите да нудат онлајн услуги.  И што значи, ако тоа го нема. Ова е и добра подготовка за населението да разбере зошто неколку години водевме кампањи зошто е добро да бидат наши клиенти. Штедат и време и пари, а денес го чуваат и здравјето на тој начин. За жал, со епидемијата многумина разбраа дека е време да се префрлат на онлајн услуги, кои ние како ФД “СН Финансии ” ги нудиме од првиот ден, а сега пак подготвени сме за нови продукти кои ќе го поедностават животот во новото „нормално“. Бизнис опкружувањето во коешто ќе осамнеме кога пандемијата ќе приврши – што може да е за една, две или три години – ќе биде многу поразлично од времето пред кризата. Мора да гледаме напред.

Затоа јас често повторувам дека финансиските друштва се тука да ја стимулираат потрошувачката моќ на населението и во време на криза. Останувам цврсто на премисата дека микро-кредитирањето е суштински важно за секое општество. Ги таргетира ранливите групи, поттикнува вработување, придонесува кон подобрување на животниот стандард на лицата кои немаат пристап до традиционалните извори на финансирање, што конечно придонесува до економско и социјално јакнење, па и финансиска инклузија.

Во светот, овој наш сектор фантастично брзо расте и ја шири лепезата на услуги со една единствена цел, а тоа е да го унапреди квалитетот на услуги и да ја шири својата достапност до што поголем број на граѓани.

А, во ваква светска здравствено-економска криза, ова наше банкарство од сенка-како развиениот свет ги нарекува финансиските друштва, може да одигра и тоа како, витална улога.

Само да појаснам, што значи тоа банкарство од сенка. Со појавата на небанкарските институции во 2011 година во Македонија започна примената на финансиската инклузија, за која развиениот свет одамна знае и ја применува, а на овој терен таа либерализација беше неопходна со една единствена цел – унапредување на финансиското работење на пазарот во целина, бидејќи на клиентите им стојат на располагање повеќе опции за задоволување на нивните финансиски потреби од различен карактер.

Сега, како никогаш порано, овој сектор ќе биде значаен за ублажување на економската криза која допрва доаѓа. Во Република Северна Македонија се регистрирани 28 финансиски друштва кои извршуваат повеќе финансиски активности како што се издавање на кредити, издавање на картички, гаранции и факторинг.

Дека овој сектор има голем комерцијален, но и развоен потенцијал покажува и едно истражување на познатата светска ревизорско-консултантска компанија EY, која утврди дека 1/3 од потрошувачите ширум светот користат две или повеќе Fintech услуги, што е одлична статистика. Ова се параметри од пред пандемијата. Така што сигурен сум дека на крај на 2020 година бројките ќе бидат многу поголеми. Во оваа индустрија само во 2016 година биле инвестирани 17,4 милијарди долари. Во 2019 таа сума е драстично мултиплицирана, што значи многу се инвестира. Во истото истражување акцентирано е кои се државите низ светот во кои се оди напред футуристички, а каде се тапка во место.

Оттука е креирана и една Regtech ( Regulatory Technology) алатка која мапира на кои земји и на кои прогресивни компании во тие земји треба да им се помогне во постигнувањето на можностите кои ги дава оваа индустрија.

Сакам Македонија во 2021 година да биде на листата на држави во која фундаментално се подобрени финансиските услуги во интерес на корисниците.

 

 

Сподели:

Потпишан меморандум за соработка помеѓу МАСИТ и АФД: Со заеднички активности и проекти кон унапредување на дигиталната и финансиската писменост на граѓаните

Со цел промоција и развој на ИКТ и финтек индустријата во Република Северна Македонија, подобрување на квалитетот на финтек услугите, како и подигање на јавната свест на населението за финансиските услуги, АФД Асоцијација на Финансиски Друштва и Стопанската комора за информатички и комуникациски технологии – МАСИТ, потпишаа Меморандум за Соработка, во кој се поставени основите на идната заедничка соработка.

„Потпишувањето на овој Меморандум за Соработка е еден од клучните чекори во здружувањето на напорите на нашите две организации кон унапредување на финтек и ИКТ индустријата во Република Северна Македонија. Се надеваме на успешна соработка во интерес на двете страни, но уште повеќе од интерес на нашите граѓани кои ќе ги позлуваат придобивките од заедничките активности и проекти на полето на финтек, дигитализација и едукација на населението за дигиталните услуги. Веруваме дека со заеднички сили уште повеќе ќе придонесеме кон подигнување на јавната свест за придобивките од користење на технологијата, особено во услови на забрзана миграција кон дигитализацијата  – изјави Јана Никодиновска, Генерален Секретар на АФД.

„Во време на постојана дигитална трансформација, глобализација и зголемена употреба на дигиталните услуги, потребата од спојување на ИКТ компаниите и компаниите од финтек индустријата станува неопходна. Особено во овој специфичен период за сите нас, предизвикан од корона вирусот, спојувањето и заедничкиот настап на овие два сектори, а сѐ со цел, олеснет живот на граѓаните, е клучно за непречено продолжување на секојдневниот живот. Искрено се радуваме за престојните заеднички проекти и активности помеѓу МАСИТ и АДФ“, изјави Анита Никова, Извршен директор на МАСИТ

 

* * *

За АФД

Асоцијацијата на финансиски друштва на Северна Македонија и нејзините членки ФД Тиго Фајнанс, ФД Кредисимо, ФД М-Кеш, СН Финансиско друштво, ФД Мого и ФД Дигитал фајнанс, вложува големи напори за обезбедување унифицирани стандарди за квалитет на индустријата, еднаквост и етика, промоција на сигурни, општествено одговорни и одржливи практики на кредитирање, промоција на можностите што ги нудат небанкарските финансиски технолошки решенија, а кои ќе бидат од корист на поединците и општеството, како и изградба на конструктивен дијалог и дизајнирање среднорочна стратегија за одржлив развој на индустријата заедно со надзорните органи, регулаторот и законодавецот во државата. Повеќе информации за АФД се достапни на веб страницата www.afd.mk

 

За МАСИТ

Стопанска комора за информатички и комуникациски технологии – МАСИТ ја претставува Македонската ИКТ индустрија и ги промовира и застапува бизнис интересите на ИКТ компаниите со цел унапредување и развој на ИКТ индустријата и бизнис опкружувањето.

Комората ги претставува компаниите кои работат со широк спектар на ИКТ производи и услуги во Македонија и од своето основање во 2000 година, како непрофитна и волонтерска институција, на своите компании членки им овозможува пристап до информации, едукација, правни совети, соработка, вмрежување и промоција на домашно, регионално и меѓународно ниво, се со цел унапредување и развој на ИКТ индустријата. МАСИТ соработува регионално и интернационално со други организации и асоцијации. Региoнално МАСИТ соработува со сите ИКТ Асоцијации од регионот на ЈИЕ (Југо-Источна Европа), и е член на Balkan and Black Sea Cluster Network. Интернационално МАСИТ e членка на World Information Technology and Services Alliance – WITSA (www.witsa.org) од мај 2005. Повеќе информации за МАСИТ се достапни на веб страницата www.masit.org.mk

 

 

 

 

Сподели:

Средба Асоцијација на финансиски друштва со Народна Банка и Министерство за Финансии: Преку унапредување на финансиската писменост до поквалитетно ползување на финансиските услуги од граѓаните

Вчера, 5 август 2020 година, претставници на Асоцијацијата на финансиски друштва на Северна Македонија предводени од генералниот секретар на Асоцијацијата, Јана Никодиновска, остварија работна средба со претставници од тимот за финансиска писменост од Народната Банка и Министерството за Финансии на Република Северна Македонија.

Генералниот секретар на Асоцијацијата ги презентираше активностите и заложбите на АФД за подигнување на нивото на финансиска писменост на граѓаните како една од основните цели на Асоцијацијата. На средбата се дискутираше за состојбите во нашата земја поврзани со нивото на финансиска писменост на населението и познавањето на финансиските услуги, како и потребата за понатамошни напори на национално ниво за унапредување на оваа област.

Како заклучок од средбата беше потврдена подготвеноста за соработка во насока на унапредување на финансиската писменост во рамките на Националната стратегија за финансиска едукација и финансиска инклузија на населението која е во подготовка, чии носители ќе бидат регулаторните органи, со поддршка и придонес од страна на соодветните чинители во финансискиот сектор.

Асоцијацијата на Финансиски друштва останува посветена кон својата мисија да се создаде одговорна пракса, со цел долгорочна соработка и позитивна оценка од страна на потрошувачите и институциите за регулирање на пазарот, истовремено објаснувајќи ги на пошироката јавност различните можности што може да ги обезбедат финансиските друштва кои користат FinTech за развој на поединци и на општеството како целина.

Сподели: